Hilde Van Bulck – Onderwijsvernieuwingen en Teaching by Being

Onderwijsvernieuwingen en Teaching by Being

Als je kijkt naar onderwijs of onderwijsvernieuwing zijn wij klaar voor opstellingen in onderwijs of waar moet de vernieuwing heen gaan de komende tijd?

Wij zijn beginnend klaar. De voorbereidende stappen zijn gezet lijkt mij en meer en meer scholen vragen om naar hun problematiek te kijken vanuit systemische opstellingen. Maar ik wil eigenlijk wel benadrukken dat je die systemische opstelling voor onderwijs niet alleen moet gebruiken of kunt gebruiken voor problemen maar ook voor bepaalde doelen. Stel nu dat je een nieuw project hebt dan zou je daar via onderwijsopstellingen kunnen checken of dat alle elementen gezien zijn geworden of dat er nog dingen ontbreken die er nog bij zouden kunnen of dat er nog iets moet bijgestuurd worden.

Dus nieuwe ideeën, nieuwe projecten, een nieuwe stroom. Dan is het goed om dat in een systemische opstelling te onderzoeken, of hoe zou je dat noemen?

Onderwijsopstellingen noem ik dat dan of een systemische opstelling. Specifiek voor scholen spreek ik dan over onderwijsopstellingen.

Dat is wel héél interessant en één ding wat ik zelf ervaren heb, ik ben zelf niet echt uit het onderwijs maar ik heb wel voor onderwijsinstituten gewerkt, is dat het zeker in Nederland vaak heel erg cognitief gestuurd wordt. Dus op cito toetsen en regels en voortgang. Bijna alsof het voelen ontbreekt aan het onderwijs. Hoe zou je het voelen terug kunnen brengen?

Ja, dat is niet alleen in Nederland zo. Dat is een groot probleem eigenlijk hé. Dat is ook waar de leerlingen tegen reageren. Dat alles zo cognitief is terwijl de leerlingen zelf heel veel voelen. En met dat voelen geen weg meer weten te vinden. Nu als de leerlingen teveel in vervelend gedrag gaan of afhaken dan gaat het onderwijs zowiezo verplicht zijn om te gaan kijken: wat is nu de werkelijke reden waarom zoveel leerlingen afhaken. Dat is onder andere omdat er te weinig rekening gehouden wordt met het voelen. Wat gebeurt er in het lichaam? Wat ervaart een kind als het moet leren en als je een kind terugbrengt bij zijn voelen. Bij de waarneming van de ademhaling, de waarneming van het lichaam. Dan gaat het terug rustiger worden. Het gaat zich veiliger voelen en dan pas gaat het bereid zijn om te leren maar als een leerkracht dat niet kan voordoen, niet voor kan leren, of geen les geeft vanuit die manier, dan is het voor het kind ook heel moeilijk om dat te doen. Dus is het belangrijk om leerkrachten te trainen om zelf in hun gewaarwording te gaan en vanuit die gewaarwording gaan les te geven.

Teaching by being

Dus als een leraar of lerares zou zeggen hé dat wil ik, wat is er dan mogelijk?

Wat is er dan mogelijk… Dan zou ik zeggen ze mogen naar mijn opleidingen komen over ‘Teaching by Being’. Alle opleidingen die ik geef voor het onderwijs daar train ik mensen in leren aanwezig zijn bij zichzelf. En ik doe dat aan de hand van een zijn-spiegel dat ik heb ontworpen met 8 assen, die leerkrachten kunnen inzetten om dat te leren. En ze hebben daar eigenlijk geen dik boek of dikke studies voor nodig. Ze hebben alleen hun lichaam en hun ademhaling ervoor nodig. Dat wil zeggen dat ze dat op alle mogelijke manieren op alle mogelijke momenten kunnen toepassen. En het mooie is dat als ze dat doen, dat ze dan onmiddellijk resultaat voelen bij de leerlingen. Bij zichzelf en bij de leerlingen.

Want tegenwoordig gezien en worden is…

De leerkracht zelf gaat veel veiliger in zichzelf staan. De scherpe emoties van de leerkrachten die worden geneutraliseerd met als gevolg dat de leerlingen niet botsen tegen die scherpe emoties. En die leerlingen die voelen:” ah die leerkracht die voelt zich veilig in zichzelf…. aaah, ik kan hier ook zakken en ontspannen”. en als dat niet zo is dan gaat de leerling eventjes spiegelen dat er nog van alles in die rugzak steekt die aandacht behoeft.

Dus lesgeven voor een leraar of lerares is dus ook vooral persoonlijke ontwikkeling?

Ja absoluut. Ik zou bijna zeggen in eerste instantie. Het zijn ook de leerkrachten die je herinnert, die hun persoonlijke thema’s een beetje op de achtergrond kunnen laten en die een veilig gevoel geven aan kinderen.

Ja, dat ken ik van mijn basisschool. Ik weet ze nog: Leon Mangé en Gerard de Wit, die stonden er echt en waren er echt en die waren ook veilig. En toch waren er grenzen. Dus dat zijn de mooie leraren.

Die grenzen dat is ook heel belangrijk. Structuur geven aan kinderen heeft weer met veiligheid te maken.

Ik heb heel veel verschillende concepten voorbij zien komen, de komende democratie-scholen is van: “een kind waarderen”. Dat geloof ik wel, maar moet een kind ook soms iets leren wat het niet wil leren?

Dat is een leuke vraag. Ik denk van wel ja. Soms zullen ze wel iets moeten leren dat ze niet willen leren. Maar het grootste pakket aan leren zou eigenlijk moeten besteed worden aan datgene wat in het kind als talent aanwezig is en dat het dat zou mogen ontwikkelen.

Maar stel nu dat er schildertalent is in een kind en we gaan dat ontwikkelen. Dan wil dat niet zeggen dat je ze niet moet leren lezen of schrijven of een toch bepaalde algemene kennis meegeven.

Ook een algemene kennis moet?

Ja, een bepaalde mate van algemene kennis is echt wel belangrijk.

Wil je Hilde ontmoeten en aan het werk zien?
Kom dan zondag 5 mei 2019 naar Voetstappen in het Veld.